Pas op: maak van advieskosten geen verkapte winstuitdelingen

De kosten van bedrijfsoverdracht: wie betaalt de rekening?

Als ondernemer met een eigen BV is het belangrijk om zakelijke en privékosten strikt gescheiden te houden. Een recente uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant onderstreept nogmaals de risico's van het vermengen van deze kosten. De rechtbank oordeelde dat het ten laste brengen van privé-advieskosten bij een BV een 'verkapte winstuitdeling' vormt, met belastinggevolgen voor de aandeelhouders. 

De verkapte winstuitdeling in het kort

Een verkapte winstuitdeling is een overdracht van vermogen van een BV naar haar aandeelhouder(s) die niet als een formele dividenduitkering met bijbehorende aangifte dividendbelasting wordt verwerkt. Er is sprake van een verkapte winstuitdeling als aan twee voorwaarden is voldaan:

1. Vermogensverschuiving: Er vindt een overdracht van waarde plaats van de BV naar de aandeelhouder, bijvoorbeeld doordat de BV kosten betaalt die eigenlijk privé zijn.
2. Dubbele bewustheid: Zowel de aandeelhouder als de BV moeten zich bewust zijn van het feit dat deze vermogensverschuiving plaatsvindt en dat de aandeelhouder hierdoor wordt bevoordeeld. Deze bewustheidseis wordt ook als vervuld gezien als de aandeelhouder zich er redelijkerwijs van bewust had moeten zijn dat hij werd bevoordeeld.  

De rol van de bestuurder en aandeelhouder

Met enige regelmaat komt het voor dat de rollen van bestuurder en aandeelhouder bij een BV door dezelfde persoon worden vervuld. Dat was ook het geval in de eerder aangehaalde uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant. De rechtbank benadrukte dat in zo'n geval de bestuurder verantwoordelijk is voor de financiën van de onderneming. Als de bestuurder vervolgens besluit om privékosten ten laste van de BV te brengen, dan wordt aangenomen dat hij zich er redelijkerwijs van bewust was dat hij zichzelf, in de hoedanigheid van aandeelhouder, hiermee bevoordeelde. 

In de aangehaalde uitspraak droeg de directeur-grootaandeelhouder nog aan dat hij het advies van zijn fiscale adviseurs heeft gevolgd en zich er daarom niet van bewust was dat hij zichzelf als aandeelhouder zou bevoordelen door kosten ten onrechte als zakelijke kosten aan te merken. De Rechtbank is daarin niet meegegaan en oordeelde dat de adviseur had moeten weten dat hier sprake zou zijn van een bevoordeling en dat deze kennis van de adviseur moet worden toegerekend aan de DGA.  

Dit 'dubbele bewustzijnsvereiste' wordt daarmee als vervuld beschouwd.

De praktijk

Het gaat er dus om dat moet worden beoordeeld of kosten zakelijk zijn of privé. In veel gevallen zal het onderscheid helder zijn, maar er zijn zeker ook situaties denkbaar waarbij het onderscheid minder helder is. Denk daarbij aan bijvoorbeeld advieskosten bij een traject in de (familiaire) bedrijfsovername. Bij de voorbereiding, begeleiding en uitvoering van een bedrijfsopvolging worden diverse kosten gemaakt. Voorbeelden zijn kosten voor de notaris, accountant, taxateur en belastingadviseur. Voor al deze kosten moet worden vastgesteld of deze kosten zakelijk – en dus in de vennootschap thuishoren – of privé zijn, en dus gedragen moeten worden door de aandeelhouder zelf. 

De Belastingdienst lijkt het standpunt te hanteren dat alle kosten die samenhangen met een bedrijfsopvolging ‘de persoonlijke behoeften van de aandeelhouder dienen’. Ten aanzien van bijvoorbeeld de kosten die samenhangen met de schenkingsakten is het standpunt van de Belastingdienst goed te volgen. Deze kosten komen inderdaad voort uit de persoonlijke behoeften van de aandeelhouder. Voor advieskosten die bijvoorbeeld zien op de herstructurering in het licht van de bedrijfsoverdracht kant het standpunt van de Belastingdienst worden gezien als een wel heel ruime interpretatie. Dergelijke advieskosten kunnen namelijk ook zeker in het voordeel van de BV zelf zijn, bijvoorbeeld om de structuur te herzien. Dat deze kosten opkomen in de loop van het overnametraject betekent dus niet dat deze kosten per definitie de persoonlijke behoeften van de aandeelhouder dienen. 

Tot slot

Uit de recente uitspraak van Rechtbank Zeeland-West-Brabant en het standpunt van de Belastingdienst blijkt het belang om vooraf te overwegen welke kosten thuishoren in de BV en welke kosten thuishoren in privé. Zorg ervoor dat alle uitgaven die u ten laste van de BV brengt, een duidelijke zakelijke grondslag hebben. 

Heeft u vragen over de fiscale gevolgen van specifieke uitgaven in uw BV? Neem dan gerust contact met ons op.