shutterstock_46937740.jpg

H Μεγάλη Ύφεση που έχει ξεκινήσει από το 2007 και μετά, έχει επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά τον βαθμό που κάθε χώρα ξεχωριστά έχει ήδη επηρεαστεί και συνεχίζει να επηρεάζεται. Για παράδειγμα, χώρες (ιδιαίτερα στην Ασία) έχουν σημαντικά βελτιωθεί, ενώ πολλές αναπτυγμένες χώρες παλεύουν για βιώσιμη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Οι αναδυόμενες αγορές των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) δείχνουν το δρόμο.

Πολλές αναπτυγμένες χώρες αντιμετωπίζουν το δίλημμα μεταξύ της μείωσης χρέους και της ανάγκης για αύξηση φόρων για να διευκολύνουν την μείωση του χρέους. Εντούτοις η μείωση του χρέους και η αύξηση στη φορολογία, μπορούν να εμποδίσουν την επιχειρηματικότητα. Η μειωμένη δημόσια επένδυση έχει οδηγήσει στη χρεωκοπία πολλές επιχειρήσεις που συνεργάζονταν με τον δημόσιο τομέα, ενώ παράλληλα η αύξηση στη φορολογία έχει διαβρώσει την ικανότητα των επιχειρήσεων να επενδύουν και να δημιουργούν θέσεις εργασίας.

Στο κλασικό βιβλίο του «Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία», ο Αυστριακός οικονομολόγος Joseph Schumpeter περιγράφει την αλληλεπίδραση των «γεννήσεων» και «θανάτων» των επιχειρήσεων ως το βασικό γνώρισμα του καπιταλισμού και αναπτύσσει την έννοια της “δημιουργικής καταστροφής”. Η διαδικασία της “δημιουργικής καταστροφής” επιτρέπει την αναδιοργάνωση των παραγωγικών πόρων (εργασία, κεφάλαιο, τεχνολογία) που είναι δεσμευμένοι σε μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, σε νέες αγορές που είναι περισσότερο ικανές να τους αξιοποιήσουν.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η RSM International διενήργησε μια συγκριτική μελέτη σχετικά με τις «γεννήσεις» και «θανάτους» των επιχειρήσεων. Βασισμένη σε πληροφορίες που συνέλεξαν τα μέλη του δικτύου και μια ευρεία βάση διεθνών στατιστικών δεδομένων, η μελέτη εξετάζει τις παγκόσμιες, περιφερειακές και εθνικές τάσεις για την ίδρυση και λύση των επιχειρήσεων. Επισκοπεί την έκταση στην οποία οι οικονομίες έχουν την δυνατότητα να δημιουργούν και να διατηρούν νέες επιχειρήσεις, επισημαίνοντας παράλληλα την πρακτική ορισμένων κυβερνήσεων για να ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα και συγκρίνει την επίδραση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στην ίδρυση επιχειρήσεων εν μέσω διαφορετικών εθνικών οικονομιών.

Με βάση την έκδοση Ease of Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι παράγοντες τους οποίους χρησιμοποίησε η RSM για τη μελέτη της για την “γέννηση και το θάνατο επιχειρήσεων” είναι:

  1. Ίδρυση επιχείρησης
  2. Λήψη δανείων
  3. Προστασία επενδυτών
  4. Εφαρμογή συμβάσεων
  5. Επίλυση προβλημάτων αφερεγγυότητας.

Θα ανέμενε κανείς σχετικά χαμηλά ποσοστά “γεννήσεων και θανάτων” επιχειρήσεων σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου το κανονιστικό πλαίσιο είναι θολό, με μεγάλο κόστος και χρονοβόρο. Ωστόσο, η έρευνα της RSM International δείχνει ότι η σχέση μεταξύ θεσμικής δομής και επιχειρηματικής κινητικότητας είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Οι χώρες BRICS έχουν ξεπεράσει τις ανεπτυγμένες βιομηχανικές οικονομίες στον τομέα δημιουργίας εργασίας από την οικονομική κρίση του 2007. Μάλιστα, αθροιστικά εμφανίζουν ένα ποσοστό αμιγούς σχηματισμού επιχειρήσεων περίπου οκτώ φορές των χωρών G7.

Παρά την οικονομική κρίση, οι επιχειρηματίες σε όλο τον κόσμο έχουν ιδρύσει νέες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε πολλούς κλάδους. Οι περισσότερες εξ αυτών δεν επιβίωσαν μετά την κρίση, αφού οι περιορισμοί στην ανάπτυξη του κεφαλαίου και η αργή παγκόσμια ανάκαμψη τις οδήγησαν στην κατάρρευση. Όσες όμως επιβίωσαν, μπορούν να αποτελέσουν σημείο αναφοράς για οικονομική ανάπτυξη τα επόμενα έτη και είναι αυτές που διαθέτουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που είναι απαραίτητο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η μελέτη αυτή για τη “γέννηση και τον θάνατο” των επιχειρήσεων προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για το διεθνές οικονομικό περιβάλλον στην εποχή μετά την κρίση. Παρά τις προκλήσεις, οι νέες επιχειρήσεις συνεχίζουν να αναπτύσσονται σε αρκετές αναπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων οικονομιών που θεωρούνται εχθρικές στους επιχειρηματίες.

Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της ύφεσης, το ΑΕΠ παραμένει σε μέτρια επίπεδα και το ποσοστό ανεργίας παραμένει υψηλό σε πολλές χώρες, κάτι που δείχνει επίμονες καθυστερήσεις στην αναδιοργάνωση αδρανών παραγωγικών πόρων. Η οικονομική παραγωγή δεν έχει επιστρέψει στα προ ύφεσης επίπεδα, αφήνοντας ανεκμετάλλευτη σημαντική παραγωγική δυνατότητα. Ωστόσο η ύφεση των ετών 2008 – 2009 προκάλεσε μια επέκταση των νέων επαγγελματικών σχηματισμών σε μεγάλο αριθμό χωρών, προκαλώντας αισιοδοξία για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στα επόμενα χρόνια.