Η FEE (Federation of European Accountants) ξεκίνησε το Φεβρουάριο ανοιχτή διαβούλευση για το μέλλον του ελεγκτικού επαγγέλματος και των υπηρεσιών διασφάλισης. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται, το ελεγκτικό επάγγελμα έχει φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο όπου ή θα αγνοήσουμε την έκκληση για αλλαγή με αποτέλεσμα πλέον να μην ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των διαφόρων ομάδων συμφερόντων ή θα προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, προσφέροντας νέες υπηρεσίες.

Το ελεγκτικό επάγγελμα θα πρέπει να κινηθεί σε μια κατεύθυνση τέτοια ώστε οι οικονομικές καταστάσεις και οι εκθέσεις ελέγχου να παρέχουν στους επενδυτές πληροφορίες τέτοιες που να τους επιτρέπουν να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να διασφαλίσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών ελέγχου και να προωθήσουμε την αξιοπιστία τους. Επίσης, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση του τρόπου επικοινωνίας των ελεγκτών με τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων και να ενισχύσουμε το ρόλο μας.

Ένα από τα ερωτήματα που έχουν τεθεί είναι το κατά πόσον τελικά τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου περιορίζουν την καινοτομία και τις νέες πρακτικές και αν εξυπηρετούν το σκοπό τους, δηλαδή να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στο ελεγκτικό επάγγελμα. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων Ελέγχου αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του επαγγέλματός μας. Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος η εφαρμογή τους να περιορισθεί απλά στη συμπλήρωση ελεγκτικών φύλλων εργασίας και τελικά η ανάγκη για τη συγκέντρωση ελεγκτικών τεκμηρίων να μηδενίσει τον επαγγελματικό σκεπτικισμό.

Όπως αναφέρεται στον Κώδικα Δεοντολογίας, ένα βασικό χαρακτηριστικό των ελεγκτών είναι η αναγνώριση της ευθύνης τους να δρουν για το δημόσιο συμφέρον. Πιο συγκεκριμένα, οι βασικές αρχές βάσει των οποίων πρέπει να δρούμε είναι η ακεραιότητα, η αντικειμενικότητα, η δέουσα επιμέλεια, η εμπιστευτικότητα και η επαγγελματική συμπεριφορά. Στο έγγραφο διαβούλευσης αναγνωρίζεται η σημασία της ανεξαρτησίας, ωστόσο θεωρείται ότι είναι ίσης σημασίας και η ακεραιότητα και η αντικειμενικότητα.

Σημαντικό επίσης ρόλο στην εξέλιξη του επαγγέλματος θα διαδραματίσει η σημασία που θα δώσουμε στα πληροφοριακά συστήματα. Αν χρησιμοποιηθούν κατάλληλα, θα επιφέρουν μεγάλες αλλαγές στη συμφωνία των οικονομικών στοιχείων και δεδομένων, στη δειγματοληψία και γενικότερα στον έλεγχο.

Το οικονομικό περιβάλλον αλλάζει και πρέπει να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες. Σήμερα, απαιτούνται διαφορετικές δεξιότητες από ότι στο παρελθόν και θα πρέπει επίσης να μεριμνήσουμε ώστε οι νέοι επαγγελματίες και οι σπουδαστές να προετοιμαστούν κατάλληλα ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις.

Αρκετές έρευνες έχουν καταλήξει στο γεγονός ότι οι εκθέσεις ελέγχου θα πρέπει να είναι περισσότερο ουσιαστικές και να παρέχουν μια ποιοτική πληροφόρηση στις διάφορες ομάδες συμφερόντων. Πρόσφατα μάλιστα το IAASB ανέλαβε μια πρωτοβουλία για τη βελτίωση των πληροφοριών, αλλά και την προσθήκη νέων όπως για παράδειγμα την ανεξαρτησία του ελεγκτή και τις ευθύνες του και βελτίωση των πληροφοριών που παρέχονται για τις παραδοχές σχετικά με τη συνέχιση της δραστηριότητας.

Η FEE επίσης αναγνωρίζει την ανάγκη οι ελεγκτές να παρέχουν υπηρεσίες πέραν του τακτικού ελέγχου, όπως τεχνική υποστήριξη σε θέματα διαδικασιών, παροχή πληροφοριών για τομείς στους οποίους ο ελεγκτής έχει εμπειρία όπως επίσης υπηρεσίες διασφάλισης και άλλες συναφείς υπηρεσίες.

Ένας άλλος τομέας στον οποίο οι ελεγκτές θα μπορούσαν να συνεισφέρουν περισσότερο είναι ο δημόσιος τομέας, ειδικά σε περιόδους κρίσης που η ανάγκη για διαφάνεια είναι επιτακτική.

Είναι βέβαιο ότι οι πρόσφατες εξελίξεις θα οδηγήσουν σε επανεκτίμηση του ρόλου των ελεγκτών τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στην χώρα μας. Οι ελεγκτικές υπηρεσίες και ο ρόλος των ελεγκτών θα πρέπει να εξελιχθούν με γνώμονα την ποιότητα, την ακεραιότητα, τη διαφάνεια και την καινοτομία. Ας προετοιμαστούμε λοιπόν για να ανταποκριθούμε στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται και να ανακτήσουμε τον αυξημένο ρόλο που μας αρμόζει ως ελεγκτικό επάγγελμα.

Βασίλης Καπλάνης