Casus

Anne (28 jaar) en Bert (29 jaar) wonen al zes jaar samen. Omdat ze samen een huis hebben gekocht besluiten ze om een notarieel samenlevingscontract met een wederzijdse zorgverplichting aan te gaan. Omdat ze hebben gehoord dat het fiscaal gunstig is, willen ze in dat contract ook een finaal verrekenbeding opnemen.

Wat is een finaal verrekenbeding?

In een wederkerig finaal verrekenbeding spreken partners af dat hun vermogens bij het einde van de relatie (door overlijden en/of uit elkaar gaan) worden verrekend alsof zij in (algehele) gemeenschap van goederen waren gehuwd. Dit betekent dat het gezamenlijke (en persoonlijke) vermogen 50/50 wordt verrekend, ongeacht de gerechtigdheid tijdens de relatie.

Wat brengt een finaal verrekenbeding voor samenwoners?

  • Gelijkheid en duidelijkheid over de vermogensverdeling bij overlijden/einde relatie;
  • Financiële verzorging voor de minst vermogende partner, zonder te hoeven trouwen;
  • Het benutten van fiscale voordelen, zoals bij de erfbelasting.

Hamvraag

Dankzij het verrekenbeding verschuift dus in feite vermogen van de ene partner naar de ander. Is het opnemen van een wederkerig verplicht finaal verrekenbeding in een samenlevingscontract dan geen schenking?

Antwoord van de Kennisgroep

Nee, het opnemen van een wederkerig verplicht finaal verrekenbeding door samenwonende fiscale partners in een notarieel samenlevingscontract leidt niet tot een schenking.

Maar waarom niet? 

  • Het aangaan van een (algehele) gemeenschap van goederen door echtgenoten is geen schenking. Ook een wederkerig finaal verrekenbeding bij echtgenoten die gehuwd zijn met uitsluiting van iedere gemeenschap leidt niet tot een schenking.
  • Er staat namelijk niet vast welke echtgenoot bij het einde van het huwelijk iets van de ander zal ontvangen en welke echtgenoot iets aan de ander zal moeten voldoen. Er is op het moment van overeenkomen dan ook geen sprake van een voltooide en bepaalbare vermogensverschuiving.
  • Een redelijke wetstoepassing brengt met zich mee dat gehuwden en kwalificerende samenwonende partners voor de Successiewet gelijk worden behandeld.

Daarom vindt de Belastingdienst dat er geen schenking plaatsvindt, als samenwonende fiscale partners in hun notarieel samenlevingscontract een dergelijk finaal verrekenbeding opnemen dat werkt bij overlijden of uit elkaar gaan.

Uitwerking casus

Omdat Anne en Bert op het moment van aangaan van het finaal verrekenbeding al langer dan vijf jaar op hetzelfde woonadres staan ingeschreven én meerderjarig waren, kwalificeerden zij als fiscaal partners voor de Successiewet. Het opnemen van een finaal verrekenbeding in hun notarieel samenlevingscontract leidt dus niet tot een schenking. 

Ook als Anne en Bert niet langer dan vijf jaar hadden samengewoond, maar slechts twee jaar met een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgverplichting, zou er evenmin sprake zijn van een schenking.

Wilt u meer weten over een dergelijk verrekenbeding, of fiscaal advies over andere regelingen in uw samenlevingsovereenkomst? Neem contact op met uw RSM-adviseur of een van onze Estate Planning-specialisten. Wij denken graag met u mee.

Heeft u een vraag? Wij nemen zo snel mogelijk contact met u op.