Voor de internationale belastingdirecteuren van vandaag is de werkomgeving een onophoudelijke storm van toenemende complexiteit. Voor hen en hun teams wordt deze complexiteit vergroot door veranderende regels, zoals die voor verrekenprijzen, de implementatie van de tweede pijler, ESG-gerelateerde belastingtransparantie en grensoverschrijdende rapportageverplichtingen. Er is ook een groeiende behoefte aan realtime rapportage, audit trails en samenwerking tussen verschillende teams. Bovendien dringen raden van bestuur en belanghebbenden aan op meer fiscale transparantie en governance. Ondertussen zijn veel fiscale teams onderbemand, overwerkt en hebben ze moeite om de enorme hoeveelheid compliance en strategische belastingplanning bij te houden.  

In deze omgeving waar veel op het spel staat, is het een dagelijkse strijd om overeind te blijven. De uitdagingen voor internationale tax teams zijn onmiskenbaar, maar de kansen ook. Traditionele benaderingen blijven reactief, zelfs als ze op technologie zijn gebaseerd. Kunstmatige intelligentie (AI) verandert het paradigma van reageren naar vooruitzien. De oplossing ligt in het omarmen van technologie, in het bijzonder AI, niet als een verre wens maar als een onmiddellijke en onmisbare bondgenoot.  

Wat als je de storm niet alleen zou kunnen doorstaan, maar ook de energie ervan zou kunnen benutten om je fiscale functie naar een nieuw tijdperk van efficiëntie, inzicht en strategische waarde te stuwen? Dit is geen futuristische fantasie; het is de tastbare belofte van AI. Dit artikel laat zien hoe AI een revolutie teweeg kan brengen op uw belastingafdeling, waardoor deze verandert van een reactieve compliance-machine in een proactieve, strategische partner voor het bedrijf.

Dit artikel is geschreven door Mario van den Broek ([email protected]) en Hans van Loenen ([email protected]). Mario en Hans zijn onderdeel van RSM Netherlands Business Consulting Services, met een focus op Tax & AI.    

AI is geen bedreiging voor de belastingprofessional, maar een krachtige versterking van zijn expertise. Door AI te omarmen, kunt u uw team in staat stellen om de reactieve cyclus van compliance te overstijgen en een proactieve, strategische kracht binnen uw organisatie te worden. De AI-aangedreven fiscale functie is niet langer een toekomstvisie; het is de nieuwe standaard voor succes. De vraag voor elke belastingdirecteur is niet langer óf ze AI gaan gebruiken, maar hoe en hoe snel. De storm van complexiteit zal niet afnemen, maar met AI als kompas en motor kun je er met vertrouwen doorheen navigeren en sterker, efficiënter en waardevoller dan ooit tevoorschijn komen.

Uitdagingen die de wereldwijde fiscale teams van vandaag wakker houden

Hedendaagse tax teams hebben te maken met een perfecte storm waarbij de belangrijkste uitdagingen zijn:

  • De stortvloed aan gegevens: De exponentiële groei van gegevens die nodig zijn voor het naleven van de belastingwetgeving is duizelingwekkend. Belastingdiensten eisen steeds gedetailleerdere en realtime gegevens, vaak verspreid over verschillende ERP-systemen en in inconsistente formaten. Belastingteams besteden buitensporig veel tijd aan taken met een lage waarde en een hoog risico, zoals het verzamelen, opschonen en afstemmen van deze gegevens.
  • De tsunami aan regelgeving: Het tempo en de complexiteit van nieuwe internationale belastingwetgeving zijn ongekend. Nieuwe wereldwijde standaarden en lokale belastinghervormingen vereisen voortdurende controle, interpretatie en implementatie. Het bijhouden van wijzigingen in meerdere rechtsgebieden, het begrijpen van hun ingewikkelde interacties en het modelleren van hun impact is een bijna onmogelijke taak voor zelfs de meest toegewijde teams.
  • De schaarste aan talent: De vraag naar belastingprofessionals met een mix van technische fiscale kennis, data-analytics vaardigheden en technologische vaardigheid overtreft ruimschoots het beschikbare aanbod. Door deze talentkloof worstelen veel afdelingen met hun steeds toenemende verantwoordelijkheden.
  • De druk op de beschikbare middelen: Ondanks hun cruciale rol in risicobeheer en naleving worden tax teams vaak gezien als een kostenpost, die constant onder druk staat om de uitgaven te optimaliseren.
  • Tijdsdruk: Tijdige reacties op audits, deadlines voor verrekenprijsdocumentatie en grensoverschrijdende herstructureringsbeslissingen zijn cruciaal.

AI biedt een krachtige reddingslijn voor tax teams die het zwaar te verduren hebben en biedt de tools om niet alleen met deze uitdagingen om te gaan, maar om te gedijen in het nieuwe landschap. De complexiteit van de internationale belastingwetgeving is een perfecte use case voor de analytische kracht van AI.  

Uitdaging 

AI-gebaseerde oplossing 

Waarde voor belastingbeheerders 

Overstroming door regelgeving 

AI-gestuurde monitoringtools voor regelgeving signaleren in realtime wijzigingen die specifiek zijn voor jurisdicties 

Risico's voorblijven en handmatig bijhouden verminderen 

Complexe berekeningen (bijv. pijler twee) 

AI-gebaseerde engines simuleren veilige havens, effectieve belastingtarieven en aanvullende belastingen in verschillende landen 

Fouten verminderen en strategische inzichten verkrijgen 

Documentcontrole en naleving 

Natural Language Processing (NLP) scant contracten, overeenkomsten tussen bedrijven en deponeringen 

Versnel beoordelingen, verbeter consistentie 

Datasilo's in verschillende functies 

AI integreert ERP-, ESG-, juridische en HR-systemen om fiscaal relevante gegevens te extraheren 

Doorbreek silo's en verkort de voorbereidingstijd voor fiscale gegevens 

Beperkte teamcapaciteit 

AI-gestuurde bots automatiseren terugkerende taken zoals btw-aangifte, CBAM-rapportage en DAC6-vlaggen. 

Personeel vrijmaken voor strategische taken 

De verandering omarmen

Door AI te omarmen kan de fiscale afdeling haar traditionele rol overstijgen en een echte strategische partner van het bedrijf worden. In de kern blinkt AI uit in het automatiseren van repetitieve, op regels gebaseerde taken, waardoor uw ervaren professionals zich kunnen richten op strategisch werk van hoge waarde. AI is meer dan compliance-ondersteuning en stelt belastingmanagers in staat om:

  • Modelbelastingscenario's voor verschillende rechtsgebieden voordat strategische beslissingen worden genomen
  • Voorspellen van auditrisico's en reputatierisico's door patronen in deponeringen en bekendmakingen te analyseren
  • ESG-belastingafstemming kwantificeren en geïntegreerde ESG-rapportage ondersteunen
  • Ondersteun strategische beslissingen zoals IP-structurering, verschuivingen in de toeleveringsketen of rationalisatie van entiteiten met gesimuleerde uitkomsten.
  • Compliance op de automatische piloot: Toonaangevende accountantskantoren en technologieleveranciers bieden nu AI-gestuurde oplossingen die aanzienlijke delen van de compliance-levenscyclus automatiseren. Dit betekent een snellere, efficiëntere voorbereiding van btw, vennootschapsbelasting en andere aangiften, met een aanzienlijke vermindering van de handmatige inspanning die nodig is.
  • Foutreductie en grotere nauwkeurigheid: Door handmatige gegevensinvoer en berekeningen tot een minimum te beperken, vermindert AI de kans op menselijke fouten aanzienlijk. Dit vertaalt zich in nauwkeurigere aangiften, een kleinere kans op audits en minder dure boetes.
  • Realtime toezicht op regelgeving: Stelt u zich een systeem voor dat voortdurend scant op wijzigingen in de belastingwetgeving over de hele wereld, de relevantie ervan voor uw bedrijf analyseert en onmiddellijk waarschuwingen geeft. Dit is al realiteit. AI-gestuurde platforms kunnen wetgevingsupdates, gerechtelijke uitspraken en administratieve richtlijnen in realtime volgen, zodat je team altijd op de hoogte en voorbereid is.
  • Impactanalyse binnen handbereik: AI kan niet alleen eenvoudigweg bijhouden, maar ook de mogelijke impact van wijzigingen in de regelgeving op de specifieke financiële positie van uw bedrijf modelleren. Dit maakt proactieve planning en strategische aanpassingen mogelijk, in plaats van reactief gehannes.
  • Generatieve AI voor directe antwoorden: De komst van generatieve AI heeft gezorgd voor een revolutionaire tool voor belastingonderzoek. Platformen maken gebruik van AI om snelle, betrouwbare antwoorden te geven op complexe belastingvragen. Dit stelt je team in staat om de informatie te krijgen die ze nodig hebben in seconden, in plaats van uren, waardoor onderzoek en besluitvorming drastisch worden versneld.

AI verschuift het paradigma van fiscaal risicobeheer van een historische beoordeling naar een toekomstgerichte, voorspellende functie. AI bespaart niet alleen tijd, maar verbetert ook de nauwkeurigheid van de compliance door belastingregels consistent toe te passen en continu te controleren.  

Het meest transformerende voordeel van AI is dat het tax teams in staat stelt om over te stappen van reactieve compliance naar strategische business partnering. Door routinetaken te automatiseren, zorgt AI ervoor dat belastingprofessionals zich kunnen richten op activiteiten met een hogere waarde, zoals belastingplanning, risicobeheer en strategische begeleiding van bedrijfsonderdelen. Met behulp van voorspellende analyses op basis van AI kunnen betere prognoses en scenarioplanning worden gemaakt, waardoor tax teams mogelijkheden voor belastingbesparing kunnen identificeren en wereldwijde belastingposities kunnen optimaliseren terwijl ze volledig aan de regels blijven voldoen. Deze strategische mogelijkheden zijn met name waardevol voor multinationale ondernemingen die complexe internationale belastingplanningsvereisten moeten navigeren.

De belastingfunctie van morgen: een strategische krachtpatser, maar waar te beginnen

De reis naar een AI-aangedreven fiscale functie vereist geen revolutionaire sprong; het kan beginnen met een reeks weloverwogen stappen. Vooruitstrevende belastingdirecteuren zijn niet langer alleen maar compliance-verantwoordelijken - ze zijn digitale dirigenten. Toonaangevende bedrijven integreren AI in hun wereldwijde fiscale beleid, niet als een add-on, maar als een kernmogelijkheid voor controle, inzicht en flexibiliteit. Dit is de toekomst van fiscaal leiderschap: AI-geletterd, data-empowered en beleidsgestuurd. Tax directors zouden kunnen beginnen met:

  1. Begin klein, denk groot: Start een proefproject op een specifiek gebied met een grote impact op uw belastingactiviteiten, zoals naleving van indirecte belastingen of documentatie over verrekenprijzen. Een succesvolle pilot bouwt momentum op en laat de waarde van AI zien aan de bredere organisatie. Proefprojecten op het gebied van btw, DAC6-vlaggen of tweede pijler-modellering
  2. Werk samen met experts: Je hoeft niet vanaf nul te beginnen. Werk samen met de grote accountantskantoren en leveranciers van fiscale technologie die al veel hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling en verfijning van AI-oplossingen voor belastingen.
  3. Investeer in uw mensen: De succesvolle toepassing van AI hangt af van uw team. Bied ze de training en ontwikkelingsmogelijkheden om de vaardigheden te verwerven die nodig zijn om effectief met nieuwe technologieën te werken. Train belastingmedewerkers om samen te werken met AI-tools in plaats van ermee te concurreren.
  4. AI Capability Mapping - Begrijpen wat AI realistisch gezien kan automatiseren of verbeteren.
  5. Tax-AI Governance Framework - Zorg voor transparantie, gegevenskwaliteit en verantwoording van het model.
  6. Kampioen in verandering: Als belastingdirecteur is uw leiderschap cruciaal. U moet de kampioen zijn voor deze transformatie en de visie en de voordelen uitleggen aan uw team, de C-suite en de hele organisatie.

Vooruitdenken

De toestroom van internationale belastingupdates biedt zowel uitdagingen als kansen voor belastingafdelingen. AI biedt niet alleen een oplossing om de groeiende complexiteit te beheersen, maar ook een manier om fiscale functies te transformeren van worstelende compliance-operaties in strategische business enablers.  

Met automatisering die de handmatige inspanningen beheert, kunnen belastingprofessionals hun expertise richten op hoogwaardige activiteiten zoals strategische belastingplanning, het identificeren van fiscaal efficiënte toeleveringsketenstructuren en het leveren van essentiële input voor belangrijke zakelijke beslissingen. Het belastingteam kan AI gebruiken om de C-suite te voorzien van realtime, data-gestuurde inzichten die belangrijke strategische initiatieven ondersteunen, variërend van fusies en overnames tot het betreden van nieuwe markten en productprijzen.  

De vaardigheden van succesvolle belastingprofessionals evolueren. Bekwaamheid in data-analyse en technologie wordt net zo belangrijk als technische fiscale kennis. De toekomst is aan hen die effectief kunnen samenwerken met AI om strategische waarde te leveren.  

AI stelt belastingteams in staat om verder te gaan dan de overlevingsmodus. Het maakt een proactieve, beleidsgestuurde aanpak van wereldwijd belastingbeheer mogelijk, waarbij gefragmenteerde informatie wordt omgezet in strategische prognoses. Voor teams met te weinig personeel en wereldwijde fiscale complexiteit is AI niet alleen een optie, het is de toekomst. De wereldwijde fiscale functie van morgen zal niet meer lijken op die van gisteren. Degenen die AI omarmen zullen het volgende tijdperk van belastinginnovatie leiden en meer waarde, veerkracht en vooruitziendheid leveren.  

Voor belastingdirecteuren die hun afdelingen toekomstbestendig willen maken, is de vraag niet langer "of" ze AI gaan gebruiken, maar "hoe". Voor belastingdirecteuren die overwegen om AI te implementeren, is de vraag niet óf ze deze technologieën gaan gebruiken, maar hoe snel ze effectief kunnen worden geïmplementeerd. Organisaties die nu handelen zullen concurrentievoordelen opbouwen die in de loop van de tijd groter zullen worden, terwijl organisaties die dit uitstellen het risico lopen verder achterop te raken in een steeds veeleisender regelgevingsomgeving.  

RSM is toonaangevend op het gebied van Business Transformation met een sterke focus op AI-consulting. We bieden regelmatig inzichten door middel van trainingen en het delen van thought leadership, gebaseerd op een gedetailleerd begrip van de ontwikkelingen in de sector en praktische toepassingen die we hebben opgedaan door nauw samen te werken met onze klanten. Neem voor meer informatie contact op met een van onze consultants.