Afgelopen vrijdag 21 april 2023 heeft de Hoge Raad een uitspraak gewezen over de bezitstermijn in de bedrijfsopvolgingscasus ‘horen en zien’. Waar de praktijk hoopte op duidelijkheid, is deze nog niet gegeven. Voor bedrijfsopvolgingen waar meerdere deelnemingen en activiteiten mee zijn gemoeid, blijft onduidelijk hoe de bezitstermijn moet worden getoetst.

Bedrijfsopvolgingsregeling algemeen

De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) bewerkstelligt dat bij overdracht van een onderneming onder voorwaarden géén acute inkomstenbelasting is verschuldigd en dat een hoge vrijstelling voor de schenk- en erfbelasting van toepassing is. Dit om de continuïteit van de onderneming te waarborgen. Voor de schenk- en erfbelasting is één van de voorwaarden dat de aandelen minimaal één jaar (erven) dan wel vijf jaar (schenken) in bezit moeten zijn geweest van de overdrager én de betreffende vennootschap ook minimaal één dan wel vijf jaren deze onderneming moet hebben gedreven (bezitstermijn).

De ‘horen en zien’-casus

Hier is sprake van exploitatie van optiekcentra en hoorcentra in meerdere indirecte deelnemingen. De aandeelhouders, moeder en neef, scheidden deze activiteiten door een splitsing. Moeder verkreeg indirect de hoorcentra, de neef de optiekcentra. Het indirecte belang van moeder in de hoorcentra steeg van 49% naar 100%. Twee jaar later schonk moeder haar aandelen aan haar zoon en claimde hiervoor de vrijstelling van de bedrijfsopvolgingsregeling.

De vraag die in de casus voorlag is of de uitbreiding van moeders indirecte belang van 49% naar 100% in de hoorcentra door de splitsing een nieuwe bezitstermijn van vijf jaar laat starten waardoor -gelet op het feitencomplex - de vrijstelling van de bedrijfsopvolgingsregeling niet geldt. de Hoge Raad oordeelde dat het gerechtshof had moeten onderzoeken of de hoor- en optiekcentra aparte ondernemingen zijn en als dat zo is, of dan aan de bezitseis wordt voldaan. De zaak is om die reden terugverwezen. 

Hoe verder?

Ongeacht de beslissing die het Hof in de terugverwijzingsprocedure zal nemen, is het zaak in actie te komen indien u een bedrijfsoverdracht overweegt. De huidige politieke druk om de BOR te wijzigen is hoog. De praktijk verwacht per 2024 ingrijpende wijzigingen die waarschijnlijk ook aanzienlijke versoberingen zullen inhouden. Neem contact op met uw RSM adviseur indien u hierover van gedachten wilt wisselen.