De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is een regeling die de overgang van ondernemingsvermogen door schenken of erven vergemakkelijkt. In dit geval kan men de BOR toepassen waardoor er minder erf/schenkbelasting betaald behoeft te worden en de inkomstenbelastingclaim doorgeschoven kan worden. Er kan bij een juiste structurering veel belasting voorkomen of uitgesteld worden en de BOR wordt dan ook gezien als een gunstige regeling. Er gaan geluiden (al jaren overigens) dat de BOR versoberd wordt. Veel ondernemers hebben om die reden besloten om nog voor Prinsjesdag van de BOR gebruik te maken. 

Heeft u een waarderingsrapport nodig als u van de BOR gebruik wilt maken? 

Bij overdracht van aandelen van een familiebedrijf naar de volgende generatie is vaak geen sprake van marktwerking. Het is vaak lastig de waarde te vergelijken met een peergroup (lees: ondernemingen met dezelfde activiteiten in vergelijkbare sector) waardoor een objectief waarderingsrapport noodzakelijk is. De belastingdienst werpt een kritische blik op de waarde van de onderneming en vraagt vaak het objectieve waarderingsrapport op. De belastingdienst wil de afrekening op grond van de BOR berekenen aan de hand van de werkelijke waarde van de aandelen.  Uitgangspunt voor de waardering van het ondernemingsvermogen is de ‘waarde in het economisch verkeer’ (WEV). Volgens de wet moet de waarde van de onderneming bepaald zijn alsof deze wordt voortgezet (‘going concern’), maar tenminste op liquidatiewaarde.  

De belastingdienst is verder geprofessionaliseerd in vergelijking met een aantal jaren geleden. Er zijn meerdere Register Valuators werkzaam bij de belastingdienst. Waar voorheen vaak nog andere methodes volstonden, zien we nu dat een waardering op basis van de Discounted Cashflow (DCF) methode een vereiste is. Dit is een toekomstgerichte methode waarbij het gaat om het “filmpje” van de toekomst van de onderneming in plaats de “foto” van het verleden. De basis om een waardering te kunnen maken op basis van DCF, is een prognose van de omzet, kosten en verwachtte investeringen. De kenmerken van een goede prognose zijn dat deze worden onderbouwd  met heldere argumenten. Hierbij kan een sterkte-zwakteanalyse (ook wel SWOT-analyse genoemd) een goed hulpmiddel zijn om inzicht te krijgen in mogelijkheden, maar ook waar eventuele gevaren liggen voor de onderneming. Daarnaast is het van belang om de ontwikkeling van waarde-stuwende factoren (value drivers) mee te nemen in de prognose.

Vanuit een goed onderbouwde prognose kan de waarderingsdekundige de toekomstige geldstromen distilleren. Deze toekomstige kasstromen verdisconteert de Register Valuator vervolgens tegen een bepaalde rendementseis naar de peildatum waarop de waardering wordt uitgevoerd.  

Een goede waardering

Een waarderingsrapport opgesteld door een Register Valuator geeft zowel de gebruiker als de fiscus inzicht in de kwalitatieve en kwantitatieve aspecten van de over te dragen onderneming. Het waarderingsrapport dient met name voor de belastingdienst een zelfstandig leesbaar stuk te zijn. Een dergelijk waarderingsrapport omvat in ieder geval de navolgende elementen (niet limitatief): 

  • Bedrijfsbeschrijving (historie, activiteiten, interne organisatie)
  • Analyse van de (economische) omgeving met inbegrip van een sterkte-zwakteanalyse
  • Historische en toekomstige financiële performance 
  • Analyse van het risicoprofiel van de onderneming
  • Beschrijving van gehanteerde uitgangspunten voor de waardering alsmede de onderbouwing van de gehanteerde uitgangspunten
  • Waardering (berekening) 
  • Eventuele case specifieke elementen die mogelijk van belang kunnen zijn bij overdracht

Conclusie

Als je niet te maken wilt hebben met heffing van schenkbelasting bij overdracht van aandelen (in familieverband) of van loonbelasting (bij overdracht in werknemersverband) dan is het belangrijk dat de overdracht van de onderneming op basis van een goed onderbouwde, marktconforme , waardering gebeurt die de de belastingdienst bovendien accepteert. Wil de ondernemer de aandelen in de onderneming schenken aan zijn kinderen, dan nog is deze waardering zeer relevant. Bepaalt moet in dat laatste geval namelijk worden hoe groot het schenkingselement is. Een (onafhankelijke) waardeerder (Register Valuator) kan hierin een belangrijke rol spelen. Door het ontbreken van marktwerking bij MKB-ondernemingen is een waardering op basis van de DCF methodiek een vereiste van de belastingdienst. Daarnaast dient het waarderingsrapport een zelfstandig leesbaar stuk te zijn waarin zowel de kwalitatieve als kwantitatieve aspecten van de onderneming uiteengezet zijn. Tevens is het van belang om de prognose te staven met heldere argumenten. De waarde van een onderneming is en blijft afhankelijk van diverse uitgangspunten en variabelen die een Register Valuator gebruikt.