Zowel in Nederland als in Europa wordt veel aandacht besteed aan duurzaamheid en ESG. Dankzij onder meer diverse nationale en internationale wet- en regelgeving worden belangrijke stappen gezet om de overgang naar een duurzamere economie te bevorderen. Voldoe je niet aan de ESG-verplichtingen, dan riskeer je als onderneming boetes, reputatieschade, beperkte toegang tot kapitaal doordat investeerders of financiële instellingen zich terugtrekken of het verlies van licenties en vergunningen. In een eerdere publicatie - ‘Wat is ESG en wat betekent dat voor mijn organisatie?’ - hebben we het belang van ESG voor uw onderneming ook al aangestipt.

‘Ondernemers zien door de bomen vaak het bos niet meer’, concluderen de ESG-specialisten van RSM. Het oerwoud aan wettelijke verplichtingen en standaarden zorgt ervoor dat ondernemers met tal van concrete vragen achterblijven.

  • Wat zijn de belangrijkste ESG-kwesties die van toepassing zijn op mijn bedrijf en hoe kan ik deze het beste aanpakken?
  • Hoe kan ik de ESG-prestaties van mijn bedrijf meten en rapporteren?
  • Hoe kan ik mijn bedrijfscultuur en -praktijken verbeteren om duurzamer en socialer te zijn?
  • Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn toeleveringsketen (supply chain) voldoet aan ESG-normen en -praktijken?
  • Hoe kan ik optimaal investeren in duurzame en ESG-gerelateerde initiatieven?
  • Hoe kan ik ervoor zorgen dat ESG een integraal onderdeel wordt van mijn bedrijfsstrategie?
  • Hoe kan ik mijn medewerkers betrekken bij ESG-initiatieven en hen stimuleren om duurzaam te handelen?

Het wettelijke landschap

Om antwoorden te vinden op deze vragen, is het goed om eerst te kijken waar uw organisatie precies aan moet voldoen. Naast richtlijnen en standaarden op het gebied van ESG - zoals de Global Reporting Initiative (GRI) en de Principles for Responsible Investment (PRI) - en het maatschappelijke streven naar een duurzamere economie zijn er op dit moment al diverse nationale en internationale wet- en regelgevingen van kracht. Het is belangrijk om te onderzoeken welke specifieke verplichtingen van toepassing zijn op uw organisatie en sector, omdat wetgeving natuurlijk ook afhankelijk is van het land waarin u onderneemt.

Een greep uit de actuele wet- en regelgevingen op het gebied van ESG:

Voorbeelden van ESG-wetgeving in Nederland

Deze wet regelt onder andere de verplichting voor bedrijven om maatregelen te nemen ter voorkoming of beperking van milieuverontreiniging.

Bedrijven die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas (of een equivalent daarvan) per jaar verbruiken, moeten energiebesparende maatregelen nemen. Deze maatregelen moeten binnen een bepaalde termijn worden gerapporteerd aan de overheid.

Deze wet bepaalt dat Nederland in 2050 een reductie van 95% van de CO2-uitstoot moet hebben bereikt ten opzichte van 1990. Bedrijven moeten rekening houden met deze doelstellingen en nemen maatregelen om hun bijdrage te leveren aan het behalen van deze doelstellingen.

Deze code bevat richtlijnen voor goed bestuur en toezicht bij Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen en bevat onder andere bepalingen over transparantie, verantwoordelijkheid en integriteit.

Deze wet bevat bepalingen over het toezicht op de financiële sector en bevat regels voor duurzaam beleggen en ESG-rapportage. Als uw organisatie actief is in de financiële sector, moet u mogelijk rapporteren over uw ESG-prestaties en moet u rekening houden met ESG-criteria bij het nemen van beleggingsbeslissingen.

Voorbeelden van ESG-wetgeving in Europa

Deze richtlijn verplicht grote ondernemingen en beursgenoteerde ondernemingen om informatie te verstrekken over hun beleid op het gebied van milieu, sociale verantwoordelijkheid en diversiteit. Deze richtlijn wordt op 1 januari 2024 vervangen door de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). 

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een nieuw wetsvoorstel van de Europese Commissie dat op 21 april 2021 is gepresenteerd. Het voorstel beoogt de huidige richtlijn voor de niet-financiële informatieverslaggeving te vervangen door nieuwe wetgeving die de rapportage van bedrijven over duurzaamheid en milieu-impact verplicht stelt.

De EU heeft de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) ingevoerd, die financiële instellingen verplicht om informatie te verstrekken over de duurzaamheid van hun beleggingen.

Deze strategie van de Europese Commissie heeft als doel om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken en bevat onder andere doelstellingen op het gebied van duurzame energie, circulaire economie en biodiversiteit.

De EU werkt aan een Europees klimaatwet die de doelstellingen voor 2030 en 2050 vastlegt, en aan een Taxonomy Regulation, die een gemeenschappelijke classificatie voor duurzame investeringen beoogt.

Voorbeelden van ESG-wetgeving in Verenigde Staten

De Clean Air Act (CAA) is een Amerikaanse federale wetgeving die tot doel heeft de luchtkwaliteit te verbeteren en de gezondheid van mensen en dieren te beschermen door de uitstoot van verontreinigende stoffen te verminderen. De wet is oorspronkelijk aangenomen in 1963 en is sindsdien verschillende keren gewijzigd en bijgewerkt.

Het belangrijkste doel van de Clean Water Act is om de kwaliteit van de oppervlaktewateren van het land te reguleren en te beschermen, waaronder rivieren, meren en beken. Naast de regulering van watervervuiling voorziet de Clean Water Act in financiering voor de bouw van rioolwaterzuiveringsinstallaties, en het moedigt de bescherming en het herstel van wetlands aan.

De Fair Labor Standards Act (FLSA) is een federale wet in de Verenigde Staten die werd aangenomen in 1938 en die de arbeidsnormen voor werknemers in de particuliere sector en in de federale, staats- en lokale overheden vaststelt. De FLSA legt de werkgevers verplichtingen op met betrekking tot het betalen van minimumloon, overwerkvergoeding, kinderarbeid, en het bijhouden van werktijden.

De Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act is een wet die in 2010 in de Verenigde Staten is aangenomen als reactie op de financiële crisis van 2008. De wet heeft als doel de regulering van de financiële sector te verbeteren en consumenten te beschermen tegen oneerlijke en misleidende praktijken van financiële instellingen.

De Sarbanes-Oxley Act is een wet die in 2002 in de Verenigde Staten is aangenomen om het toezicht op en de verantwoording van beursgenoteerde bedrijven te verbeteren. De wet stelt strengere boekhoudkundige en rapportagevereisten vast voor beursgenoteerde bedrijven en verplicht hen om meer openheid te bieden over hun financiële toestand en resultaten. Een belangrijk onderdeel van de Sarbanes-Oxley Act is de verplichting voor bedrijven om interne controlesystemen in te voeren om de juistheid van hun financiële rapportage te waarborgen.

Voorbeelden van ESG-wetgeving in Azië

De Green Credit Guidelines (GCG) zijn richtlijnen die zijn ontwikkeld door de Chinese overheid om banken en financiële instellingen aan te moedigen groene projecten en milieuvriendelijke activiteiten te financieren.

De Social Responsibility Guidelines for Enterprises bevatten specifieke aanbevelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden, milieubescherming, eerlijke concurrentie, consumentenbescherming en maatschappelijke betrokkenheid. Ze moedigen bedrijven aan om transparant te zijn over hun activiteiten en om te communiceren met belanghebbenden, waaronder werknemers, leveranciers, klanten en lokale gemeenschappen.

De Stewardship Code is een set van richtlijnen en principes voor institutionele beleggers die zijn ontworpen om hun verantwoordelijkheid als 'aandeelhouders-stewards' te benadrukken en om de transparantie van hun besluitvorming te vergroten. 

De Corporate Governance Code is in 2015 opgesteld door het Financial Services Agency van Japan. De code is bedoeld om transparantie, eerlijkheid en doeltreffendheid in het ondernemingsbestuur van beursgenoteerde ondernemingen in Japan te bevorderen.

De Environmental Impact Assessment (EIA) Law in Zuid-Korea is een wettelijk kader dat de beoordeling regelt van mogelijke milieu-effecten van grote ontwikkelingsprojecten. Volgens de EIA-wet moet elke persoon of organisatie die van plan is een ontwikkelingsproject uit te voeren dat mogelijk een significante milieueffect kan hebben, een milieueffectbeoordeling uitvoeren en een milieuvergunning verkrijgen voordat het project kan doorgaan.

Welke wetgeving is van toepassing voor mijn organisatie?

Het is belangrijk om op te merken dat dit slechts een greep is uit de wet- en regelgeving waar organisaties verplicht aan moeten voldoen op het gebied van ESG. Heeft u zelf nog geen (volledig) overzicht welke wet- en regelgeving van toepassing is op uw eigen organisatie? Of twijfelt u of u voldoet aan alle ESG-verplichtingen en standaarden? De ESG-specialisten van RSM zijn betrokken adviseurs die u graag helpen om uw organisatie klaar te maken voor een duurzame toekomst.

Meer over de ESG dienstverlening van RSM