Vroeg of laat komen wij er allemaal mee in aanraking; een aangifte schenk- of erfbelasting. Bij de ene komt het door een schenking van ouders voor de aankoop van een eigen woning of de financiering van een dure studie. Bij een ander wordt de onderneming tijdens leven of na overlijden overgedragen aan de volgende generatie. En weer een andere persoon ontvangt een erfenis van een ver familielid.

In de betreffende aangifte wil de Belastingdienst eerst de persoonlijke gegevens van de schenker en de ontvanger of de overledene en de erfgenamen weten. Daarna word je als belastingplichtige door de aangifte heengeleid door middel van de nodige gesloten vragen. Door kruisjes te zetten geef je aan of een vraag wel of niet van toepassing is en of je wel of niet kiest voor de toepassing van een speciale regeling of vrijstelling.

Een verkeerd kruisje zetten of geen kruisje zetten bij een vraag kan grote gevolgen hebben. Dit maakten twee broers enkele jaren geleden mee toen zij de aandelen in het familiebedrijf erfden van hun moeder. Voor de aangiften inkomstenbelasting en erfbelasting hadden de broers een administratiekantoor ingeschakeld. Het administratiekantoor had in de aangifte echter geen beroep gedaan op de bedrijfsopvolgingsregeling. Het gevolg was dat de twee broers ruim € 450.000 aan erfbelasting moest betalen. Toen de Belastingdienst vragen stelde over de ingediende aangiften inkomstenbelasting schakelden de broers een andere adviseur in. Uiteindelijk werd met de Belastingdienst een compromis gesloten waarin werd overeengekomen dat de aandelen in het familiebedrijf in aanmerking komen voor de bedrijfsopvolgingsregeling. De aanslagen inkomstenbelasting werden verlaagd, maar op het verzoek van de broers om ook de aanslag erfbelasting te verlagen ging de Belastingdienst niet mee. Deze aanslag was immers al definitief opgelegd en dus waren de broers te laat met hun verzoek. De broers stelden vervolgens het administratiekantoor aansprakelijk voor de te veel betaalde erfbelasting van ruim € 450.000.

De bedrijfsopvolgingsregeling is een complexe regeling. Het is niet voor niets dat de Belastingdienst in de aangifte schenk- en erfbelasting het volgende opmerkt. ‘Wij raden u aan een belastingadviseur in te schakelen om de vragen te beantwoorden die horen bij de aanvraag van de bedrijfsopvolgingsregeling’. De vraag of wel of niet is voldaan aan de voorwaarden van de bedrijfsopvolgingsregeling is lang niet altijd gemakkelijk te beantwoorden. Dat vraagt dan juist om een belastingadviseur die weet hoe de regeling in elkaar zit en indien nodig tijdig extra kennis inschakelt bij collega’s of buiten de organisatie. Die zorgplicht mag je van een belastingadviseur verwachten en daarmee onderscheid een belastingadviseur zich ook in positieve zin. De zorgplicht was in deze casus echter onder de maat volgens de Rechtbank. De geëiste schadevergoeding ter grootte van de teveel betaalde erfbelasting werd dan ook volledig toegewezen.

Een bedrijfsopvolging is een traject van vele jaren waarbij de aangiften het sluitstuk zijn. Een goede adviseur neemt alle betrokkenen mee in dit hele traject en zorgt tegelijkertijd dat partijen de ruimte krijgen om na te denken over hun eigen toekomst en de toekomst van het bedrijf. Een zorgvuldig en goed doorlopen traject voorkomt het risico op een verkeerd kruisje of het zetten van te weinig kruisjes in een aangifte schenk- en of erfbelasting.

Deze column werd geschreven door Bernd Goossens, Tax Manager en adviseert en begeleidt tevens familiebedrijven.