Het familiebedrijf heeft in Nederland een belangrijke rol: ruim 275.000 familiebedrijven zijn verantwoordelijk voor ruim 49% van de werkgelegenheid en bijna 53% van het Bruto Nationaal Product. Dirk van Beelen, Tax Director bij RSM, heeft een mooi aantal familiebedrijven in zijn klantenportefeuille. Een interview met Dirk over zijn kijk op het Nederlandse familiebedrijf nu en voor de toekomst.

Nederland neemt een toppositie in als vestigingsland voor familiebedrijven. Waar ligt dit aan?

“Enige tijd terug stond in de krant dat Nederland als vestigingsland voor familiebedrijven op een lijst van geïndustrialiseerde landen een toppositie inneemt. Uit onderzoek van een Duitse denktank blijkt namelijk dat Nederland een derde plaats inneemt in de wereld. Dat Nederland hoog op die lijst staat verbaasde mij niet echt, want het Nederlandse familiebedrijf is de kurk waar onze economie op drijft. Maar ik vond het wel interessant om te lezen wat volgens de onderzoekers de redenen zijn voor die hoge plek van Nederland op de ranglijst.”

“Nederland heeft die met name te danken aan twee punten waar goed op wordt gescoord. Allereerst de goede infrastructuur. Het gaat daarbij zowel om de vervoersinfrastructuur maar zeker ook om de juridisch-institutionele infrastructuur. Dat laatste levert weer een grote mate van rechtszekerheid op wat het tweede punt is waar Nederland boven de rest van de landen uitstijgt. Naast de genoemde infrastructuur en rechtszekerheid scoort Nederland ook hoog op het aandeel van hoger opgeleiden in de beroepsbevolking en de verbetering in het internationaal zakendoen.”

Zijn er alleen positieve punten of zijn er ook verbeterpunten?

‘Het is natuurlijk mooi dat wij als land zo’n hoge positie innemen, maar er kunnen wel wat kanttekeningen bij zo’n lijst worden geplaatst. Familiebedrijven in Nederland zullen zich herkennen in veel van de punten, maar er bestaan zeker nog voldoende uitdagingen waaraan kan worden gewerkt.”

“In de gesprekken die ik het afgelopen jaar heb gevoerd bij familiebedrijven gaat het om begrijpelijke redenen veel over de impact van corona. Vorig jaar zijn aan het RSM-Nyenrode Familiebedrijven-onderzoekspanel ook vragen gesteld in dit kader. Daaruit kwam toen naar voren dat de meeste familiebedrijven (80%) optimistisch over de toekomst bleven. We zijn inmiddels alweer een aantal maanden verder en corona is voorlopig nog niet verleden tijd, maar het is nog steeds zo dat familiebedrijven hun blik verder richten dan alleen op de korte termijn.”

Kun je ook iets vertellen op de uitdagingen op de lange termijn?  

“Een uitdaging voor de langere termijn (zeker als het na de coronacrisis weer beter zal gaan) blijft het behoud van het met moeite geworven personeel. Dit is ook de reden waarom veel familiebedrijven tijdens de coronatijd eerder kiezen voor interen op het eigen vermogen of het niet uitkeren van dividenden dan personeel ontslaan.”

“Verder is de crisistijd door familiebedrijven benut voor innovaties en het aanpassen van het bedrijfsbeleid. Daarbij hebben veel familiebedrijven (nog meer dan voorheen) ingezet op meer duurzaamheid. Die inzet is logisch en ook noodzakelijk, omdat familiebedrijven vaak al meerdere generaties meegaan en het de bedoeling is dat ook volgende generaties het stokje zullen overnemen.”

Hoe gaat het nu met het verduurzamen in het familiebedrijf?

“Op dit moment is het echter niet zo dat het bedrijven heel makkelijk wordt gemaakt. De belastingheffing op arbeid is in Nederland erg hoog in vergelijking met andere landen en daarnaast zijn er vanuit de overheid (nog) niet echt grote incentives als het gaat om verduurzaming.”

“In dat kader is het interessant dat recentelijk het Deltaplan Belastingen voor een Circulaire en Sociale Economie is gepubliceerd. Hierin wordt een aantal aanbevelingen gedaan om in Nederland belastingen te laten verschuiven van arbeid naar vervuiling en verbruik van natuurlijke hulpbronnen. Dit plan kan helpen om de ambitie van Nederland te halen om in 2050 volledig circulair te zijn.”

Levert dit voordelen op voor het familiebedrijf?

“Ja, voor de hierboven genoemde familiebedrijven die hebben ingezet op duurzaamheid zou deze taxshift wel eens een dubbel voordeel op kunnen leveren. Enerzijds omdat zij een lagere belastingdruk zullen ervaren vanwege minder vervuiling en verbruik. Maar anderzijds ook doordat het voor veel familiebedrijven makkelijker zal worden hun personeel te behouden vanwege de lagere belastingdruk op arbeid.”

Een fundamentele wijziging in het belastingstelsel zou Nederland mogelijk ook een nog hogere positie als vestigingsland voor familiebedrijven op kunnen leveren. De VS was volgens het onderzoek van de denktank het beste vestigingsland voor familiebedrijven. Die plek hadden ze met name te danken aan de hervormingen in het belastingstelsel die daar zijn ingevoerd.

Wilt u meer weten over dit onderwerp?

Neem vrijblijvend contact op met een van de ambassadeurs van het familiebedrijf via [email protected] of u vaste contactpersoon binnen RSM.

Onderzoekspanel: Wilt u ook een bijdrage leveren aan onderzoek onder Nederlandse familiebedrijven? Dat kan, uw input wordt zeer gewaardeerd! Voor meer informatie of om u aan te melden kunt u terecht bij Maaike Sol, [email protected].