Onbedoelde preferente aandelen maken bedrijfsopvolging kostbaarder

Preferente aandelen kunnen heel belangrijk zijn in de structuur van familiebedrijven, vooral bij bedrijfsopvolgingen. Het is daarbij  bekend dat preferente aandelen (lang) niet altijd kunnen meedelen in de fiscaal gunstige bedrijfsopvolgingsregelingen.  Minder bekend is dat ook aandelen die statutair niet preferent zijn, door de Belastingdienst soms als preferent worden gezien. Daarbovenop volgt per 1 januari 2026 een wettelijke definitie van preferente aandelen. Reden genoeg om hierbij kort stil te staan, zodat u kunt inschatten of dit uw bedrijfsopvolging misschien raakt. 

Standpunt Belastingdienst

Onlangs heeft de Belastingdienst  verduidelijkt wat voor aandelen als preferente aandelen gelden bij bedrijfsopvolgingen. Dit is van belang, omdat preferente aandelen slechts in bepaalde gevallen kwalificeren voor de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in de inkomstenbelasting en schenk- en erfbelasting. Volgens de Belastingdienst zijn voor de beoordeling of een aandeel preferent is, de voorrang bij winstverdeling, bij liquidatie en beperkte winstgerechtigdheid vooral bepalend. Daarbij is bijvoorbeeld een eventuele rentevergoeding op een agio- en dividendreserve ook relevant. Een verschil tussen agio- of dividendreserves kan ervoor zorgen dat sprake is van preferente aandelen, althans in de visie van de Belastingdienst. 

Van wezenlijke betekenis?

De preferentie dient ‘van wezenlijke betekenis’ te zijn. Een ‘geringe afwijking’ is niet voldoende. Deze begrippen zijn niet nader ingevuld. Wel geeft de Belastingdienst als voorbeeld een vennootschap met aandelen A en B die gelijk in de winst delen, waarbij enkel de aandelen A een agioreserve van € 1.000 kennen waarop met voorrang 5% wordt vergoed. Dit verschil is volgens de Belastingdienst te beperkt om tot de kwalificatie ‘preferent’ te komen. Zou de agioreserve echter € 1 mio bedragen, dan kan volgens de Belastingdienst wél sprake zijn van wezenlijke preferentie en tellen de A-aandelen niet mee voor de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten. Let op: dit moet vanuit het aandeel worden bekeken en niet vanuit de aandeelhouder. Dus indien in er dit voorbeeld slechts één aandeelhouder is die zowel de A- als de B-aandelen houdt, dan heeft het verschil voor de aandeelhouder geen economische betekenis. Toch zouden de A-aandelen niet kwalificeren voor de bedrijfsopvolgingsregelingen. 

Wet per 1 januari 2026

Het begrip ‘preferente aandelen’ wordt voor de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten per 2026 wettelijk gedefinieerd om meer duidelijkheid te scheppen. Volgens de nieuwe wetgeving zullen preferente aandelen worden gedefinieerd als aandelen met voorrang ten aanzien van winstverdeling of liquidatieopbrengsten. Dit zal een 'voor-zover' of ‘hybride’ benadering van aandelen inhouden. Alleen voor zover een aandeel voorrang heeft, wordt dit als preferent beschouwd.

Conclusie

Gewone letteraandelen, die statutair niet-preferent zijn, kunnen tóch als preferent worden gezien en daardoor de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten mislopen. Waarbij de Belastingdienst thans een ‘alles of niets’ benadering hanteert - een aandeel is preferent, of niet - zal dit per 1 januari 2026 genuanceerder liggen. 

Voor aandeelhouders van familiebedrijven betekent dit dat zij zorgvuldig moeten kijken naar de structuur van hun aandelen en de specifieke voorwaarden die eraan verbonden zijn. Indien u wilt weten wat dit voor uw onderneming betekent en of u actie moet ondernemen, neem dan contact op met uw RSM-adviseur.

[1]Preferente aandelen die die in het kader van een gefaseerde bedrijfsopvolging zijn uitgegeven blijven onder voorwaarden wel kwalificeren.

[2] De Kennisgroep aanmerkelijk belang en successiewet. Aan een standpunt van een kennisgroep is de inspecteur gebonden.