Er is in april 2020 een update uitgebracht over dit onderwerp.
Ga naar 'Recente ontwikkeling open fonds voor gemene rekening' voor de meest recente informatie.

De belastingdruk in box 3 van de inkomstenbelasting kan, als gevolg van de lage spaarrente, oplopen tot percentages van meer dan 200%. Deze onevenwichtigheid leidt ertoe dat wordt gezocht naar alternatieven met een meer evenwichtige belastingdruk. Een van de alternatieven is het zogenaamde open fonds voor gemene rekening (OFGR).

Wat is een open fonds voor gemene rekening?

Een OFGR lijkt het meest op een beleggingsfonds waarbij de beleggers in feite participanten zijn en in het bezit zijn van participaties. Het OFGR is echter geen rechtspersoon en kan eenvoudig opgericht worden door het ondertekenen van een onderhandse overeenkomst. Notariële tussenkomst is niet vereist. Een OFGR dient minimaal twee participanten te hebben.

De partijen bij een OFGR

Het fonds heeft:

  • een bewaarder (de juridisch eigenaar van het ingebrachte vermogen);
  • een beheerder (voert het beheer over het vermogen en legt verantwoording af aan de participanten); én
  • minimaal 2 participanten (economisch gerechtigden tot het vermogen van het fonds naar rato van de participatie).
  • De participanten kunnen zelf als bewaarder en beheerder optreden.

De fiscale behandeling van een OFGR

Een OFGR wordt fiscaal gelijk behandeld als een bv of nv. Met andere woorden: het OFGR betaalt 20%-25% vennootschapsbelasting over het daadwerkelijk behaalde rendement. De participanten betalen inkomstenbelasting over het uitgekeerde rendement na vennootschapsbelasting. De effectieve belastingdruk bedraagt dan 43,75% op het netto rendement.

Een eenvoudig rekenvoorbeeld

Jan en Els (gehuwd onder huwelijkse voorwaarden) richten een OFGR op. Jan wordt participant 1 en Els participant 2. Jan wordt bewaarder en beheerder van het fonds en opent op zijn naam een bankrekening. Jan en Els brengen ieder € 500.000 in en storten dit bedrag op de geopende bankrekening. De rente op deze rekening bedraagt 0,5 % per jaar (€ 5.000).
Een OFGR is 20%-25% vennootschapsbelasting verschuldigd over het resultaat. In dit voorbeeld bedraagt de vennootschapsbelasting € 1.000: 20% belasting over een rendement van € 5.000. Na deze heffing resteert een uit te keren bedrag van € 4.000 (€ 5.000 -/- € 1.000). Bij uitkering naar privé wordt deze
€ 4.000 belast tegen 25% inkomstenbelasting, zijnde € 1.000. In totaal vindt een heffing plaats van
€ 2.000. De feitelijke belastingdruk is dus € 2.000 / € 5.000 = 40%.
Zou het geld op een gewone spaarrekening in box 3 staan, dan  zijn Jan en Els in 2018 in totaal € 11.967 aan inkomstenbelasting verschuldigd - per persoon €  5.984 bij een 50/50 toerekening. De feitelijke belastingdruk op het rendement bedraagt dus 239% (€ 11.968 / € 5.000).De switch naar box 2 betekent in dit voorbeeld een belastingbesparing van € 9.968. De totale besparing is uiteraard ook afhankelijk van de kosten die gemoeid zijn met het instellen van het fonds en de jaarlijkse kosten (aangifte vennootschapsbelasting).

Waarom een OFGR in plaats van een bv of nv?

De voordelen van een OFGR ten opzichte van een bv of nv:

  • een OFGR is vrij eenvoudig op te richten en te liquideren;
  • overdracht van participaties kan plaatsvinden zonder notariële tussenkomst;
  • terugbetaling van kapitaal aan de participanten is bij een OFGR eenvoudiger dan bij een bv of nv; evenmin is notariële tussenkomst vereist;
  • een OFGR is aan minder civielrechtelijke regels gebonden en heeft geen rechtspersoonlijkheid;
  • (vooralsnog) geen persoonlijke vermelding en vermogenspublicatie in het UBO-register waardoor niet bekend hoeft te worden gemaakt hoeveel vermogen tot het OFGR behoort. Een bv of nv heeft publicatieplicht waardoor het vermogen in de bv of nv zichtbaar is.

Een ander voordeel

Een ander voordeel van het inbrengen van het vermogen in een OFGR is de berekening voor toeslagen, de eigen bijdrage Wet langdurige zorg en de WMO. Bij deze berekeningen wordt namelijk uitgegaan van het verzamelinkomen, waaronder ook het box 3-vermogen. Door het oprichten van een OFGR is mogelijk een lagere eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg verschuldigd.

Anonimiteit

Een OFGR hoeft niet in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te worden ingeschreven en heeft geen publicatieplicht voor de jaarrekening. Ten opzichte van de bv en nv is dit een voordeel. Mogelijk dient een OFGR in de toekomst gegevens van uiteindelijk belanghebbenden (‘UBO’s’) met een voldoende groot belang, te registreren in het nog in te voeren UBO-register. Tot deze gegevens behoort niet de omvang van het vermogen.

Bijzondere eisen aan een OFGR

Houdt u er rekening mee dat een OFGR aan onder andere de volgende eisen dient te voldoen:

  • iedere participant dient de inbreng van zijn/haar aandeel zelf te bekostigen. Indien de beoogde tweede participant de partner is of een kind met onvoldoende vermogen, dan kan worden overwogen om deze van het noodzakelijke vermogen te voorzien middels een (belaste) schenking of bijvoorbeeld een lening;
  • de Belastingdienst accepteert niet als tweede participant: minderjarige kinderen, een participant met een belang van meer dan 90% of de in gemeenschap gehuwde echtgeno(o)t(e);
  • de participaties in het OFGR dienen vrij verhandelbaar te zijn. De kring van personen waarmee men een OFGR wil aangaan, wordt hierdoor in de praktijk redelijk beperkt.

De praktische invulling van het OFGR

Mocht uw interesse zijn gewekt, neem dan contact op met RSM. Voor een vaste prijs zorgen wij ervoor dat het OFGR wordt opgericht, en dat alle formele stappen richting de Belastingdienst worden afgehandeld. 
Dit doen wij door in een bespreking alle gegevens met u door te nemen, deze gegevens te verwerken in de overeenkomst, waarna u deze meteen mee naar huis kunt nemen. Het bankrekeningnummer dat aan het fonds wordt gekoppeld, kan door uzelf worden ingevuld. Wij zorgen voor het aanvragen van een fiscaalnummer bij de Belastingdienst. 
Uiteraard kunnen wij ook zorgen dat de aangifte vennootschapsbelasting op correcte wijze wordt ingediend, en dat de aangifte inkomstenbelasting wordt opgesteld en afgehandeld.

Meer informatie

Heeft u vragen over het OFGR of wilt u graag advies, neem dan contact op met uw RSM-adviseur.

cover_20171205_open_fonds_voor_gemene_rekening_update.jpg

Download 'Open fonds voor gemene rekening update' in pdf.